Teşvik kelimesi birini yapmak isteyip de yapamadığı şeyler için cesaretlendirmek, harekete geçirmek ya da kışkırtmak gibi anlamları taşıyor. İş hayatında ise sanayicinin, tüccarın, esnafın yapmak isteyip de yapamadığı şeyler için devletin “hadi yaparsın, ben de destek olacağım..” demesidir teşvik kelimesinin karşılığı. Tabii ki bu desteklerin doğru yerlere verilip verilmediği her zaman çok su kaldırır bir konu olmuştur. Bu ayrı bir bahis konusu olarak dursun.
30.05.2025 tarih ve 32915 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren "9903 Karar Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karar” ile yatırım teşvik tarafında değişiklikleri beraberinde getirdi. Güncelliğini koruyan bir konu olduğu için bazı kritik yerlerini paylaşmanın karar hükümlerinin hafızalarda daha iyi yer edeceği kanaatindeyim.
Kararın 4.maddesinde teşvik sistemi ve destek unsurları açıklamaktadır. Bunlar, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi ve Sektörel Teşvik Sistemi uygulamaları ile bölgesel teşviklerden oluşmaktadır.
Türkiye yüzyılı kalkınma hamlesindeki destek unsurları; gümrük vergisi muafiyeti, katma değer vergisi (KDV) istisnası, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği, makine desteği, yatırım yeri tahsisi şeklindedir.
Sektörel teşvik sistemindeki destek unsurları ise şu desteklerden oluşur; gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği, yatırım yeri tahsisi.
Karara göre illerimiz 6 farklı bölge olarak sınıflandırılmıştır. Belirlenen kriterlere göre yapılan sınıflandırmada iller gelişmişlik sırasına göre gruplanmıştır. Örneğin, İstanbul, Ankara, İzmir 1 grup iken Bingöl, Muş, Van gibi illerimiz 6. Grup olarak sıralanmıştır. (Bkz. Karar Ek-2)
Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi ve Sektörel Teşvik Sistemi kapsamında desteklenen yatırımlar, yatırım bölgesine göre aşağıdaki destek unsurlarından yararlandırılır.
Sigorta primi işveren hissesi desteği.
Sigorta primi desteği (6’ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için).
Yatırım Tutarı Ne Olmalı?
Kararın 5.maddesinin 2.fıkrası kapsamına göre, asgari sabit yatırım tutarının ayrıca belirtilmemiş olduğu hallerde yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; 1 inci ve 2 nci bölgelerde 12 MİLYON TL, DİĞER BÖLGELERDE İSE 6 MİLYON TL olması gerekir.
Kararın 5.maddesinin 3.fıkrası kapsamına göre Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın her bir finansal kiralama şirketi için ASGARİ 3 MİLYON TL olması gerekir. 5.maddenin 6.fıkrası kapsamına göre, Teşvik belgesi düzenlenmesine ilişkin müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamaları teşvik belgesi kapsamına alınmaz. Aynı maddenin 8.fıkrasına göre ise teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların (marka, lisans, know-how vb.) oranı, teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının %25’ini aşamaz. Dijital Dönüşüm Programı kapsamında desteklenen yatırımlar için bu hüküm uygulanmaz.
TL tutarlara her yıl yeniden değerleme zorunluluğu
Kararın 5.maddesinin 10.fıkrası kapsamına göre, Bu Karar ve eklerinde yer alan Türk Lirası cinsindeki tutarlar her yıl, bir önceki yıla ilişkin yeniden değerleme oranı dikkate alınarak tebliğ ile belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde takvim yılı başından geçerli olmak üzere güncellenir. Ayrıca, yurt içinden temin edilen mal ve hizmet bedelleri için teşvik belgesi kapsamında düzenlenecek elektronik belge için e-fatura veya e-arşiv fatura düzenlenmesi zorunludur. (Bu maddenin yürürlük tarihi 01.01.2026’dır)
Sabit kıymetlerin yeniden değerlenmiş tutarları
Kararın 5.maddesinin 14.fıkrası kapsamına göre, Teşvik belgesi kapsamında sağlanan KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği ve makine desteğinin faydalanma yılı esas alınarak yeniden değerleme oranı ile hesaplanan toplam değeri, yeniden değerleme oranı dikkate alınarak hesaplanmış gerçekleşen sabit yatırım tutarını geçemez. (01.01.2026)
Sigorta primi işveren hissesi desteği
Bu Karar kapsamında desteklenen yatırımlardan, tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla; Komple yeni yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla sağlanan, diğer yatırım cinslerinde ise yatırımın tamamlanmasını müteakip, yatırıma başlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde (mevsimsel özellik taşıyan yatırımlarda bir önceki yıla ait mevsimsel istihdam ortalamaları dikkate alınır) Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen, alt işverenler tarafından istihdam edilen işçi sayısı da dâhil, aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen ortalama işçi sayısına teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla ilave edilen istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının 6 ncı bölgede gerçekleştirilen yatırımlar için tamamı, diğer bölgelerde gerçekleştirilen yatırımlar için %50’si Bakanlık bütçesinden karşılanacaktır.
Yatırıma katkı oranı ve vergi indirim oranları
Bu Karar kapsamında desteklenen yatırımlarda, 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi;
a) Teknoloji Hamlesi Programı ve Yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamında %50 yatırıma katkı oranı,
b) Stratejik Hamle Programı kapsamında %40 yatırıma katkı oranı,
c) Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında %30 yatırıma katkı oranı,
ç) Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda %20 yatırıma katkı oranı, üzerinden hesaplanan yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar %60 indirimli olarak uygulanır.
Kararın 20.maddesinin 2.fıkrası kapsamına göre ise yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına, bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarının %50’sini geçmemek üzere 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesinde belirtilen usulde indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanabilir.
Vergi indiriminden yararlanamayacak yatırımlar
Arazi, arsa, royalti, yedek parça ve amortismana tâbi olmayan diğer harcamalar ile 5520 sayılı Kanun gereği finans ve sigortacılık konularında faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap- İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar ve rödovans sözleşmesine bağlı olarak yapılan yatırımlar vergi indirimi desteğinden yararlanamaz.
Teşvik belgesi alınmadan en az 1 yıl önce kurulan şirketlere özel bir avantaj
Firma tescil tarihi teşvik belgesi düzenlenmesi için yapılan müracaat tarihinden en fazla bir yıl öncesinde olan yatırımcılar, talep etmeleri halinde vergi indirimi desteğinden faydalanmamak kaydıyla;
a) Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında desteklenmesine karar verilen komple yeni yatırımlarda, faiz veya kâr payı desteği ya da makine desteği için belirlenmiş olan desteğin sabit yatırıma oranına 5 puan ve azami tutara 60 Milyon TL eklenmek suretiyle,
b) Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında desteklenmesine karar verilen komple yeni yatırımlarda, faiz veya kâr payı desteği için belirlenmiş olan desteğin sabit yatırıma oranına 2 puan ve azami tutara 6 Milyon TL eklenmek suretiyle,
c) Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında desteklenmesine karar verilen komple yeni yatırımlarda, faiz veya kâr payı desteği için belirlenmiş olan desteğin sabit yatırıma oranına 2 puan ve azami tutara 2 Milyon 400 Bin TL eklenmek suretiyle faydalanılabilecektir.
Kullanılmış komple tesis teşvik belgesi kapsamında ithal edilebilecek
Bakanlıkça görevlendirilecek en az iki personelin komple tesisin bulunduğu ülkede yapacakları ekspertiz neticesinde, yerli üretim imkanları, teknolojik kazanım, ihracat katkısı kriterlerine göre Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde, kullanılmış komple tesisin teşvik belgesi kapsamında ithaline izin verilebilir. Ekspertiz işleminin ulaşım giderleri yatırımcı tarafından karşılanır. Teşvik belgesi kapsamında serbest bölgelerden kullanılmış komple tesis ithaline izin verilmez.
Ytb ile alınan sabit kıymetlerin sat-kirala-geri al işlemleri
Tamamlama vizesi yapılmamış ya da tamamlama vizesi yapılmış olmakla birlikte tamamlama vizesi müracaat tarihi itibariyle iki yılını doldurmamış teşvik belgesine konu sabit kıymetlerin tamamının veya bir kısmının fınansal kiralama şirketi tarafından bizzat kiracıdan satın alınarak (sat ve geri kirala) finansal kiralama işlemine konu edilebilmesi, faiz veya kâr payı desteğinden yararlanamaması koşulu ile Bakanlığın iznine tabidir.
Yatırım süresi ve yatırımın zamanında bitirilememesi halinde ek süre
Teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanması için gerekli süre yatırımcı tarafından Bakanlığa sunulur. Bu sürenin 3 yıldan uzun olması halinde Bakanlık yatırım süresini 3 yıla kadar düşürebilir. Teşvik belgesi kapsamındaki yatırımların öngörülen sürede gerçekleştirilmesi esastır. Yatırımın öngörülen sürede gerçekleştirilememesi hâlinde, teşvik belgesinde kayıtlı ilk sürenin yarısı kadar ek süre verilebilir.
Tamamlama vizesi için başvuru süresi 3 ay olarak belirlenmiş olup, müracaat edilmemesi halinde Bakanlıkça yatırımcıya tamamlama vizesi müracaatında bulunulması için bildirimde bulunulur. Bildirim tarihini müteakip iki ay içerisinde tamamlama vizesi için müracaatta bulunulmaması halinde 32 nci madde kapsamında teşvik belgesi iptal edilir.
Daha önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında temin edilen makine ve teçhizatın bu Karara istinaden düzenlenen teşvik belgesine devri yapılamaz. Ancak, mevzuat düzenlemesi ya da ortaklık yapısı değişikliği nedeniyle yatırımın bağımsız üretim bölümlerine bölünmesi nedeniyle bölünen kısmın bu Karar kapsamında yeni bir teşvik belgesine devredilmesine, varsa fazladan faydalanılan desteğin geri alınması kaydıyla izin verilebilir.
Sonuç
Nasrettin hoca bir gün yolun kenarında kedisini yıkıyormuş.
Yoldan geçen arkadaşı hocaya:
-Hocam kediyi yıkama ölür demiş.
Hoca aldırış etmemiş ve yıkamış. Arkadaşı dönüşte hocayı yolun kenarında kedinin ölüsüne bakarken bulmuş.
Adam:
-Hocam ben size kediyi yıkamayın ölür demedim mi? demiş.
Hoca:
-Ben kediyi yıkarken ölmedi ki sıkarken öldü demiş.
Devletlerce yatırımcılara sunulan destekler çok çeşitli olabilir. Bölgesel destekler, mikro ölçekli destekler, sektörel destekler gibi uygulamalar genellikle başarı hikayelerinde kendisine yer bulmuştur. Teşvik uygulamaları da hiç şüphesiz yatırımcıları heveslendirmektedir. Bu itibarla, ülke yatırımcısının önünün açılması açısından bürokrasinin de azaltılmasıyla birlikte daha verimli hale gelmiştir.
Unutmamak gerekir ki, kediyi yıkamak ne kadar faydalı bir iş olsa da sıkarken öldürmemek gerekir. Bunun için de piyasa koşullarına fazla müdahil olmadan mentor ve kontrolör olarak iş ve politikaların oluşturulması büyük önem arz etmektedir. Hem kedi beslemenin kalp sağlığı açısından faydalarını bilim adamları da ısrarla söylemektedir.
Yorum Ekle
Yorumlar (0)
Sizlere daha iyi hizmet sunabilmek adına sitemizde çerez konumlandırmaktayız. Kişisel verileriniz, KVKK ve GDPR
kapsamında toplanıp işlenir. Sitemizi kullanarak, çerezleri kullanmamızı kabul etmiş olacaksınız.
En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.
Tarık Birtane
Teşvik Uygulamaları
Teşvik Uygulamaları
Teşvik kelimesi birini yapmak isteyip de yapamadığı şeyler için cesaretlendirmek, harekete geçirmek ya da kışkırtmak gibi anlamları taşıyor. İş hayatında ise sanayicinin, tüccarın, esnafın yapmak isteyip de yapamadığı şeyler için devletin “hadi yaparsın, ben de destek olacağım..” demesidir teşvik kelimesinin karşılığı. Tabii ki bu desteklerin doğru yerlere verilip verilmediği her zaman çok su kaldırır bir konu olmuştur. Bu ayrı bir bahis konusu olarak dursun.
30.05.2025 tarih ve 32915 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren "9903 Karar Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Karar” ile yatırım teşvik tarafında değişiklikleri beraberinde getirdi. Güncelliğini koruyan bir konu olduğu için bazı kritik yerlerini paylaşmanın karar hükümlerinin hafızalarda daha iyi yer edeceği kanaatindeyim.
Kararın 4.maddesinde teşvik sistemi ve destek unsurları açıklamaktadır. Bunlar, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi ve Sektörel Teşvik Sistemi uygulamaları ile bölgesel teşviklerden oluşmaktadır.
Türkiye yüzyılı kalkınma hamlesindeki destek unsurları; gümrük vergisi muafiyeti, katma değer vergisi (KDV) istisnası, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği, makine desteği, yatırım yeri tahsisi şeklindedir.
Sektörel teşvik sistemindeki destek unsurları ise şu desteklerden oluşur; gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği, yatırım yeri tahsisi.
Karara göre illerimiz 6 farklı bölge olarak sınıflandırılmıştır. Belirlenen kriterlere göre yapılan sınıflandırmada iller gelişmişlik sırasına göre gruplanmıştır. Örneğin, İstanbul, Ankara, İzmir 1 grup iken Bingöl, Muş, Van gibi illerimiz 6. Grup olarak sıralanmıştır. (Bkz. Karar Ek-2)
Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi ve Sektörel Teşvik Sistemi kapsamında desteklenen yatırımlar, yatırım bölgesine göre aşağıdaki destek unsurlarından yararlandırılır.
Yatırım Tutarı Ne Olmalı?
Kararın 5.maddesinin 2.fıkrası kapsamına göre, asgari sabit yatırım tutarının ayrıca belirtilmemiş olduğu hallerde yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; 1 inci ve 2 nci bölgelerde 12 MİLYON TL, DİĞER BÖLGELERDE İSE 6 MİLYON TL olması gerekir.
Kararın 5.maddesinin 3.fıkrası kapsamına göre Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın her bir finansal kiralama şirketi için ASGARİ 3 MİLYON TL olması gerekir. 5.maddenin 6.fıkrası kapsamına göre, Teşvik belgesi düzenlenmesine ilişkin müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamaları teşvik belgesi kapsamına alınmaz. Aynı maddenin 8.fıkrasına göre ise teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların (marka, lisans, know-how vb.) oranı, teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının %25’ini aşamaz. Dijital Dönüşüm Programı kapsamında desteklenen yatırımlar için bu hüküm uygulanmaz.
TL tutarlara her yıl yeniden değerleme zorunluluğu
Kararın 5.maddesinin 10.fıkrası kapsamına göre, Bu Karar ve eklerinde yer alan Türk Lirası cinsindeki tutarlar her yıl, bir önceki yıla ilişkin yeniden değerleme oranı dikkate alınarak tebliğ ile belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde takvim yılı başından geçerli olmak üzere güncellenir. Ayrıca, yurt içinden temin edilen mal ve hizmet bedelleri için teşvik belgesi kapsamında düzenlenecek elektronik belge için e-fatura veya e-arşiv fatura düzenlenmesi zorunludur. (Bu maddenin yürürlük tarihi 01.01.2026’dır)
Sabit kıymetlerin yeniden değerlenmiş tutarları
Kararın 5.maddesinin 14.fıkrası kapsamına göre, Teşvik belgesi kapsamında sağlanan KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği ve makine desteğinin faydalanma yılı esas alınarak yeniden değerleme oranı ile hesaplanan toplam değeri, yeniden değerleme oranı dikkate alınarak hesaplanmış gerçekleşen sabit yatırım tutarını geçemez. (01.01.2026)
Sigorta primi işveren hissesi desteği
Bu Karar kapsamında desteklenen yatırımlardan, tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla; Komple yeni yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla sağlanan, diğer yatırım cinslerinde ise yatırımın tamamlanmasını müteakip, yatırıma başlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde (mevsimsel özellik taşıyan yatırımlarda bir önceki yıla ait mevsimsel istihdam ortalamaları dikkate alınır) Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen, alt işverenler tarafından istihdam edilen işçi sayısı da dâhil, aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen ortalama işçi sayısına teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla ilave edilen istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının 6 ncı bölgede gerçekleştirilen yatırımlar için tamamı, diğer bölgelerde gerçekleştirilen yatırımlar için %50’si Bakanlık bütçesinden karşılanacaktır.
Yatırıma katkı oranı ve vergi indirim oranları
Bu Karar kapsamında desteklenen yatırımlarda, 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi;
a) Teknoloji Hamlesi Programı ve Yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamında %50 yatırıma katkı oranı,
b) Stratejik Hamle Programı kapsamında %40 yatırıma katkı oranı,
c) Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında %30 yatırıma katkı oranı,
ç) Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında desteklenmesine karar verilen yatırımlarda %20 yatırıma katkı oranı, üzerinden hesaplanan yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar %60 indirimli olarak uygulanır.
Kararın 20.maddesinin 2.fıkrası kapsamına göre ise yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına, bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarının %50’sini geçmemek üzere 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesinde belirtilen usulde indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanabilir.
Vergi indiriminden yararlanamayacak yatırımlar
Arazi, arsa, royalti, yedek parça ve amortismana tâbi olmayan diğer harcamalar ile 5520 sayılı Kanun gereği finans ve sigortacılık konularında faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap- İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar ve rödovans sözleşmesine bağlı olarak yapılan yatırımlar vergi indirimi desteğinden yararlanamaz.
Teşvik belgesi alınmadan en az 1 yıl önce kurulan şirketlere özel bir avantaj
Firma tescil tarihi teşvik belgesi düzenlenmesi için yapılan müracaat tarihinden en fazla bir yıl öncesinde olan yatırımcılar, talep etmeleri halinde vergi indirimi desteğinden faydalanmamak kaydıyla;
a) Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında desteklenmesine karar verilen komple yeni yatırımlarda, faiz veya kâr payı desteği ya da makine desteği için belirlenmiş olan desteğin sabit yatırıma oranına 5 puan ve azami tutara 60 Milyon TL eklenmek suretiyle,
b) Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında desteklenmesine karar verilen komple yeni yatırımlarda, faiz veya kâr payı desteği için belirlenmiş olan desteğin sabit yatırıma oranına 2 puan ve azami tutara 6 Milyon TL eklenmek suretiyle,
c) Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi kapsamında desteklenmesine karar verilen komple yeni yatırımlarda, faiz veya kâr payı desteği için belirlenmiş olan desteğin sabit yatırıma oranına 2 puan ve azami tutara 2 Milyon 400 Bin TL eklenmek suretiyle faydalanılabilecektir.
Kullanılmış komple tesis teşvik belgesi kapsamında ithal edilebilecek
Bakanlıkça görevlendirilecek en az iki personelin komple tesisin bulunduğu ülkede yapacakları ekspertiz neticesinde, yerli üretim imkanları, teknolojik kazanım, ihracat katkısı kriterlerine göre Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde, kullanılmış komple tesisin teşvik belgesi kapsamında ithaline izin verilebilir. Ekspertiz işleminin ulaşım giderleri yatırımcı tarafından karşılanır. Teşvik belgesi kapsamında serbest bölgelerden kullanılmış komple tesis ithaline izin verilmez.
Ytb ile alınan sabit kıymetlerin sat-kirala-geri al işlemleri
Tamamlama vizesi yapılmamış ya da tamamlama vizesi yapılmış olmakla birlikte tamamlama vizesi müracaat tarihi itibariyle iki yılını doldurmamış teşvik belgesine konu sabit kıymetlerin tamamının veya bir kısmının fınansal kiralama şirketi tarafından bizzat kiracıdan satın alınarak (sat ve geri kirala) finansal kiralama işlemine konu edilebilmesi, faiz veya kâr payı desteğinden yararlanamaması koşulu ile Bakanlığın iznine tabidir.
Yatırım süresi ve yatırımın zamanında bitirilememesi halinde ek süre
Teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanması için gerekli süre yatırımcı tarafından Bakanlığa sunulur. Bu sürenin 3 yıldan uzun olması halinde Bakanlık yatırım süresini 3 yıla kadar düşürebilir. Teşvik belgesi kapsamındaki yatırımların öngörülen sürede gerçekleştirilmesi esastır. Yatırımın öngörülen sürede gerçekleştirilememesi hâlinde, teşvik belgesinde kayıtlı ilk sürenin yarısı kadar ek süre verilebilir.
Tamamlama vizesi için başvuru süresi 3 ay olarak belirlenmiş olup, müracaat edilmemesi halinde Bakanlıkça yatırımcıya tamamlama vizesi müracaatında bulunulması için bildirimde bulunulur. Bildirim tarihini müteakip iki ay içerisinde tamamlama vizesi için müracaatta bulunulmaması halinde 32 nci madde kapsamında teşvik belgesi iptal edilir.
Daha önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında temin edilen makine ve teçhizatın bu Karara istinaden düzenlenen teşvik belgesine devri yapılamaz. Ancak, mevzuat düzenlemesi ya da ortaklık yapısı değişikliği nedeniyle yatırımın bağımsız üretim bölümlerine bölünmesi nedeniyle bölünen kısmın bu Karar kapsamında yeni bir teşvik belgesine devredilmesine, varsa fazladan faydalanılan desteğin geri alınması kaydıyla izin verilebilir.
Sonuç
Nasrettin hoca bir gün yolun kenarında kedisini yıkıyormuş.
Yoldan geçen arkadaşı hocaya:
-Hocam kediyi yıkama ölür demiş.
Hoca aldırış etmemiş ve yıkamış. Arkadaşı dönüşte hocayı yolun kenarında kedinin ölüsüne bakarken bulmuş.
Adam:
-Hocam ben size kediyi yıkamayın ölür demedim mi? demiş.
Hoca:
-Ben kediyi yıkarken ölmedi ki sıkarken öldü demiş.
Devletlerce yatırımcılara sunulan destekler çok çeşitli olabilir. Bölgesel destekler, mikro ölçekli destekler, sektörel destekler gibi uygulamalar genellikle başarı hikayelerinde kendisine yer bulmuştur. Teşvik uygulamaları da hiç şüphesiz yatırımcıları heveslendirmektedir. Bu itibarla, ülke yatırımcısının önünün açılması açısından bürokrasinin de azaltılmasıyla birlikte daha verimli hale gelmiştir.
Unutmamak gerekir ki, kediyi yıkamak ne kadar faydalı bir iş olsa da sıkarken öldürmemek gerekir. Bunun için de piyasa koşullarına fazla müdahil olmadan mentor ve kontrolör olarak iş ve politikaların oluşturulması büyük önem arz etmektedir. Hem kedi beslemenin kalp sağlığı açısından faydalarını bilim adamları da ısrarla söylemektedir.